Windows Task Manager đã có nhiều cải tiến đáng kể qua các phiên bản, đặc biệt là trên Windows 11 với giao diện gọn gàng và nhiều tính năng hơn. Là một công cụ cơ bản nhưng mạnh mẽ, Task Manager cung cấp cái nhìn tổng quan về các tiến trình và hiệu suất hệ thống. Tuy nhiên, đối với người dùng chuyên sâu, các nhà phát triển, quản trị viên hệ thống hoặc những ai cần giám sát chi tiết hơn, khắc phục sự cố phức tạp, công cụ mặc định này vẫn còn những giới hạn nhất định.
Để có được cái nhìn sâu hơn về hoạt động của máy tính, quản lý tiến trình một cách chuyên nghiệp và tối ưu hóa hiệu suất, việc tìm kiếm các phần mềm thay thế Task Manager nâng cao là điều cần thiết. Những công cụ này không chỉ cung cấp thông tin chi tiết mà còn tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ để gỡ lỗi, kiểm tra bảo mật và tối ưu hóa hệ thống. Bài viết này sẽ giới thiệu 5 công cụ hàng đầu có khả năng thay thế và vượt trội hơn Task Manager của Windows, giúp bạn kiểm soát hoàn toàn chiếc máy tính của mình.
5. System Informer: Giải pháp Giám sát Hệ thống Nguồn Mở Mạnh Mẽ
System Informer là một công cụ giám sát hệ thống miễn phí, mã nguồn mở và được xem là người kế nhiệm chính thức của Process Hacker. Nó được xây dựng với mục tiêu trở thành một lựa chọn thay thế mã nguồn mở cho Windows Task Manager và Sysinternals Process Explorer. System Informer mang đến một giao diện đồ họa phong phú, cho phép bạn giám sát tài nguyên hệ thống, xem biểu đồ hiệu suất và kiểm tra chi tiết tiến trình theo thời gian thực.
Công cụ này hiển thị chi tiết hoạt động trên CPU, bộ nhớ, ổ đĩa và nhiều hơn nữa, sử dụng các điểm nổi bật và biểu đồ để giúp bạn dễ dàng phát hiện các tiến trình “ngốn” tài nguyên. Bạn cũng có thể tìm ra tiến trình nào đang khóa hoặc sử dụng một tệp cụ thể, xem các kết nối mạng đang hoạt động và nhận thông tin truy cập ổ đĩa theo thời gian thực. Các tính năng tiện lợi khác bao gồm xem vết ngăn xếp (call stack traces) chi tiết cho các tiến trình như kernel-mode, WOW64 và .NET. Ngoài ra, bạn còn có thể tạo, chỉnh sửa và quản lý các dịch vụ và trình điều khiển Windows với quyền kiểm soát cao hơn nhiều so với việc sử dụng services.msc mặc định.
So với Task Manager của Windows, System Informer được tích hợp sẵn các biểu đồ hiệu suất, chức năng tìm kiếm handle và thông tin gỡ lỗi chuyên sâu. Đây là một công cụ tuyệt vời cho các nhà phát triển, quản trị viên hệ thống và nhà nghiên cứu bảo mật cần gỡ lỗi phần mềm hoặc phát hiện mã độc với những hiểu biết chuyên sâu theo thời gian thực.
Giao diện phần mềm System Informer hiển thị biểu đồ hiệu suất CPU, RAM, ổ đĩa và danh sách các tiến trình đang chạy.
4. System Explorer: Quản lý Hệ thống Kèm Bảo Mật Toàn Diện
System Explorer nổi bật với khả năng kết hợp giám sát hệ thống cùng các tính năng bảo mật, điển hình là kiểm tra uy tín của các tiến trình. Đây là một lựa chọn tuyệt vời cho những người dùng am hiểu công nghệ và các quản trị viên muốn một công cụ kiểu Task Manager nhưng có khả năng phát hiện mối đe dọa mạnh mẽ hơn.
Công cụ nội bộ hệ thống từng đoạt giải thưởng này có giao diện sạch sẽ để khám phá các tiến trình (processes), module, dịch vụ (services), trình điều khiển (drivers), kết nối mạng (network connections) và nhiều hơn nữa. Nó cũng cung cấp thông tin hệ thống chi tiết, bao gồm danh sách đầy đủ các tác vụ đang chạy, tiến trình, module, chương trình khởi động (startup programs), ứng dụng đã cài đặt, cửa sổ, dịch vụ, trình điều khiển, kết nối mạng và các tệp đang mở.
Bảng điều khiển System Explorer hiển thị danh sách các tiến trình cùng thông tin CPU và bộ nhớ, với các tab chức năng khác.
Về mặt bảo mật, System Explorer tích hợp cơ sở dữ liệu tệp và khả năng tra cứu trực tiếp VirusTotal, giúp bạn nhanh chóng kiểm tra xem một tiến trình hoặc tệp có đáng ngờ hay không. Nó cũng liên tục theo dõi hệ thống của bạn theo thời gian thực, ghi lại hoạt động của tiến trình và các thay đổi hệ thống để giúp bạn phát hiện bất kỳ điều gì bất thường trước khi chúng trở thành vấn đề lớn hơn.
Biểu tượng ứng dụng System Explorer với màu xanh dương và trắng.
3. Process Lasso: Tối Ưu Hiệu Suất Tự Động
Process Lasso bao gồm một loạt các tính năng không có sẵn trong Windows Task Manager. Tương tự như Task Manager, nó hiển thị các ứng dụng và dịch vụ đang chạy, nhưng khi bạn nhấp chuột phải vào một chương trình, bạn sẽ có vô số tùy chọn bổ sung. Bạn có thể thay đổi mức độ ưu tiên của CPU (CPU priority) và thiết lập gán lõi (affinity) để chỉ định các lõi CPU cụ thể, giúp bạn ưu tiên các tác vụ quan trọng. Nếu bạn đã quen với Task Manager, giao diện của Process Lasso sẽ khá quen thuộc, mặc dù sẽ cần một chút thời gian để làm quen nếu bạn muốn khai thác tối đa khả năng của nó.
Công cụ này còn đi kèm với một tính năng tích hợp gọi là ProBalance, tự động điều chỉnh mức độ ưu tiên của CPU để làm cho Windows phản hồi nhanh hơn và cải thiện hiệu suất tổng thể. Thậm chí còn có một chế độ hiệu suất (performance mode) giúp đưa tất cả các lõi CPU của bạn vào trạng thái năng lượng thấp nhưng vẫn sẵn sàng hoạt động mạnh mẽ khi cần, chẳng hạn như khi khởi chạy các ứng dụng hoặc trò chơi nặng.
Giao diện chính của Process Lasso hiển thị danh sách các tiến trình và biểu đồ hoạt động CPU.
Các tính năng hữu ích khác bao gồm IdleSaver, tự động chuyển sang kế hoạch nguồn tùy chỉnh khi bạn không sử dụng PC tích cực, và SmartTrim, cắt giảm bộ nhớ làm việc (working sets) cho từng tiến trình khi đạt đến các ngưỡng hiệu suất nhất định.
2. Process Explorer: “X-quang” Hệ Thống Từ Microsoft Sysinternals
Bộ công cụ Sysinternals của Microsoft chứa một số công cụ hữu ích nhất hiện có, và trùng hợp thay, nó cũng có một công cụ để thay thế Task Manager. Process Explorer là một công cụ cổ điển, mạnh mẽ, hiển thị thông tin chi tiết mà bạn sẽ không tìm thấy trong Task Manager. Nó tiết lộ chính xác handle và DLL mà mỗi tiến trình đang mở, sử dụng giao diện hai khung. Tất cả các tiến trình đang chạy được hiển thị trong chế độ xem cây phân cấp (hierarchical tree view), với các chi tiết như người dùng, PID và mức sử dụng CPU hoặc bộ nhớ, không giống như danh sách phẳng bạn nhận được trong Task Manager.
Khung dưới có thể hiển thị handle hoặc DLL cho bất kỳ tiến trình được chọn nào. Process Explorer cũng có tính năng tìm kiếm mạnh mẽ cho phép bạn nhanh chóng tìm ra tiến trình nào đang sử dụng một tệp, thư mục, khóa registry hoặc DLL cụ thể.
Giao diện Process Explorer hiển thị cây tiến trình ở khung trên và các handle/DLLs ở khung dưới.
Ngoài việc hiển thị thông tin chi tiết về các tiến trình đang chạy, Process Explorer còn tích hợp VirusTotal. Điều này giúp bạn quét bất kỳ tiến trình nào với hơn 70 công cụ chống virus. Nó cũng cho phép bạn theo dõi tốc độ đọc và ghi ổ đĩa, mức sử dụng mạng và các lệnh gọi hệ thống (system calls) cho mỗi tiến trình. Hơn nữa, bạn có thể xem bộ nhớ kernel được phân trang (paged) và không phân trang (non-paged), cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn về những gì đang diễn ra bên trong hệ thống.
1. Task Manager DeLuxe (TMX): Quản Lý Tác Vụ Toàn Diện, Di Động
Task Manager DeLuxe (TMX) từ MiTeC là một công cụ quản lý tác vụ di động (portable) giàu tính năng, nâng cấp mọi thứ bạn có trong Task Manager tiêu chuẩn và bổ sung thêm rất nhiều. TMX có giao diện sạch sẽ, đơn giản, không có thanh công cụ hoặc menu lộn xộn, hiển thị các thống kê hệ thống và chín tab dữ liệu khác nhau tất cả trong một nơi.
Nó bao gồm nhiều khu vực như Processes (Tiến trình), Services (Dịch vụ), Sessions (Phiên), Autoruns (Khởi động cùng Windows), Network (Mạng), Disk I/O (Hoạt động ổ đĩa), GPU, Performance (Hiệu suất) và tổng quan System Info (Thông tin hệ thống), cho phép bạn giám sát mọi thứ từ một cửa sổ duy nhất. Trên màn hình chính, bạn có ngay các số liệu thống kê nhanh về mức sử dụng CPU và bộ nhớ, cùng với thông tin về pin và chế độ nguồn. Biểu đồ cơ bản cho hoạt động mạng và ổ đĩa cũng được bao gồm để cung cấp cho bạn một bức tranh toàn cảnh.
Biểu tượng Task Manager DeLuxe với chữ TMX nổi bật trên nền xanh.
Việc tìm kiếm những gì bạn cần cũng rất dễ dàng. Bạn có thể nhanh chóng tìm kiếm và lọc các tiến trình chỉ bằng cách nhập tên vào ô lọc. Bạn có thể xem tất cả các tiến trình hoặc thu hẹp chúng thành các tiến trình hệ thống, phi hệ thống hoặc tiến trình của người dùng hiện tại.
Nhấp chuột phải vào bất kỳ tiến trình nào sẽ mở ra các hành động theo ngữ cảnh cho phép bạn thay đổi ưu tiên của nó, thiết lập gán lõi CPU, tạm dừng, kết thúc hoặc khởi động lại chỉ với vài cú nhấp chuột. TMX cũng là công cụ di động, nghĩa là bạn có thể chạy nó trực tiếp từ USB mà không cần cài đặt. Bạn thậm chí có thể thiết lập nó để thay thế Task Manager mặc định của Windows nếu muốn.
Các công cụ thay thế Task Manager rất đáng để trải nghiệm
Mặc dù ban đầu có thể cảm thấy choáng ngợp với lượng thông tin lớn, các phần mềm thay thế Task Manager này cung cấp cái nhìn sâu sắc và khả năng kiểm soát hệ thống vượt trội so với công cụ mặc định của Windows. Chúng có thể tùy chỉnh để chỉ hiển thị những thông tin quan trọng với bạn, giúp việc khắc phục sự cố, giám sát hiệu suất và tối ưu hóa máy tính trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.
Nếu bạn đang tìm kiếm khả năng kiểm soát sâu hơn hoặc cần công cụ để gỡ lỗi và phân tích chuyên sâu, chắc chắn một trong những lựa chọn trên sẽ phù hợp với bạn. Hãy thử trải nghiệm để tìm ra công cụ ưng ý nhất cho nhu cầu cá nhân hoặc chuyên môn của mình. Nếu chưa sẵn sàng thay thế công cụ mặc định, bạn cũng có thể tham khảo thêm các mẹo sử dụng Task Manager hiệu quả để tăng cường năng suất hoặc khám phá các cột ẩn hữu ích khi khắc phục sự cố trên máy tính Windows. Bạn đã thử công cụ nào trong số này chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và công cụ yêu thích của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
