Sự trỗi dậy của các tựa game dịch vụ, hay còn gọi là “game không hồi kết” (forever games), đã thay đổi ngành công nghiệp trò chơi điện tử một cách không thể đảo ngược. Đây là một sự chuyển mình diễn ra từ từ, rồi bùng nổ mạnh mẽ, đặc biệt sau khi Fortnite trở thành tựa game “không hồi kết” lớn nhất từng xuất hiện. Hàng triệu người chơi đã tìm thấy niềm vui và giải trí từ Fortnite. Tựa game này không chỉ là nơi để mọi người tự do sáng tạo trò chơi của riêng mình mà còn trở thành một phần quan trọng trong tương tác xã hội của giới trẻ. Epic Games đã tạo ra một trò chơi mà nhiều người yêu thích, và điều đó hoàn toàn đáng được công nhận.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại lại nằm ở những tác động mà thành công của các tựa game “không hồi kết” đã gây ra cho những nhà quản lý tài chính tại các studio và nhà phát hành game. Dường như họ đều chia sẻ một suy nghĩ duy nhất: tìm cách tạo ra một Fortnite tiếp theo. Mặc dù không phải là nguyên nhân duy nhất khiến ngành công nghiệp game đi xuống, nhưng chắc chắn game dịch vụ đã không làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn.
Game Dịch Vụ: Cuộc Chiến Thời Gian Và Ví Tiền Người Chơi
Thuế, cái chết và nhiệm vụ hàng ngày: Những điều chắc chắn trong đời… và trong game dịch vụ.
Hình ảnh quảng cáo cho Fortnite: Battle Royale, với các nhân vật đặc trưng trong một khung cảnh trận chiến sôi động.
Thành công trong ngành công nghiệp game từ trước đến nay luôn xoay quanh việc thuyết phục người chơi mua một tựa game thay vì một sản phẩm giải trí khác. Đây là nguyên tắc cơ bản của mọi thị trường cạnh tranh. Tuy nhiên, trong lĩnh vực game, câu chuyện giờ đây không còn đơn thuần là việc mua một tựa game này thay vì một tựa game khác nữa. Thay vào đó, nó trở thành cuộc cạnh tranh để người chơi chi tiền cho các game truyền thống, thay vì dành phần lớn thời gian cho những “gã khổng lồ” game dịch vụ miễn phí (free-to-play) đang thống trị.
Hãy xem xét tình hình ngành game vào tháng 1 năm 2025 tại Mỹ. Theo nhà phân tích Mat Piscatella của Circana, hơn 40% thời gian chơi game của người dùng console (Xbox và PlayStation) đã được dành cho một trong 10 tựa game dịch vụ hàng đầu. Thậm chí, 70% tổng số người chơi trong tháng đó đã chơi ít nhất một trong số 10 tựa game này. Mặc dù đây chỉ là số liệu tại Mỹ và trong một tháng, nhưng nó là một dấu hiệu rõ ràng về những thách thức mà các nhà sản xuất game đang phải đối mặt.
Các game dịch vụ giữ chân người chơi bằng cách cung cấp các nhiệm vụ hàng ngày, Battle Pass, sự kiện giới hạn thời gian và cập nhật liên tục để người chơi luôn quay trở lại. Điều đặc biệt là họ có thể tiếp tục chơi mà không cần phải chi một xu nào, nếu họ không muốn. Mặc dù vậy, như chúng ta đã biết từ Elder Scrolls IV: Oblivion, người chơi sẵn sàng chi tiền cho những bổ sung nhỏ, không quan trọng nếu họ thấy nó “ngầu”. Các giao dịch mua bán vật phẩm trang trí (cosmetic microtransactions) đã trở nên bình thường hóa đến mức nó là một phần của văn hóa chơi game, nơi mọi người đều muốn sở hữu những “skin” và thiết kế mới nhất để cá nhân hóa hình đại diện của mình.
Điều này hoàn toàn bình thường, nhưng chính cấu trúc kinh tế này đã khiến các tựa game tiêu chuẩn, hay còn gọi là “game cao cấp” (premium games), gặp khó khăn vô cùng trong việc nổi bật giữa những cái tên như Fortnite, Roblox, Apex Legends, Valorant, v.v. Và đây chính là lý do lớn nhất khiến game dịch vụ đang làm cho ngành game trở nên tệ hơn.
Game AA Biến Mất: Hoặc “Đại Gia” Hoặc “Độc Lập”, Không Có Khoảng Giữa
Khi mọi tựa game đều phải “Go big or go home”, không ai có thể “Go big”.
Khi còn là một đứa trẻ và lớn lên cùng trò chơi điện tử, tôi nhớ mình thường đến GameStop hoặc EB Games tại địa phương và ngắm nhìn một bức tường khổng lồ đầy ắp các tựa game, nhiều trong số đó tôi chưa từng nghe tên. Điều đó là do một phần lớn thị trường không tìm kiếm doanh số cao nhất thế giới. Có những tựa game với quy mô nhỏ hơn, vẫn giữ được việc làm cho các nhà phát triển và lấp đầy danh mục sản phẩm của các nhà phát hành, mang lại sự đa dạng cho thị trường.
Một số trong những tựa game “Double-A” (AA) hoặc thậm chí “Single-A” (A) có quy mô nhỏ hơn đó lại là những viên ngọc quý đã tạo tiền đề cho các thương hiệu lớn hơn. Đa số chúng là những thất bại, và một phần khác là những tựa game tốt nhưng cuối cùng lại dễ bị lãng quên. Tuy nhiên, gần như tất cả đều thử nghiệm điều gì đó mới mẻ, chấp nhận rủi ro theo cách này hay cách khác. Điều đó khuyến khích người chơi mạo hiểm với những tựa game mà, xét về tổng thể, không có khả năng tạo ra một cơn sốt lớn. Nhưng điều đó không quan trọng, bởi vì chúng không tìm kiếm lợi nhuận khổng lồ như vậy.
Nếu bạn đã theo dõi ngành công nghiệp game trong thập kỷ qua, bạn sẽ thấy hết lần này đến lần khác, các “ông lớn” tại các nhà phát hành game lớn luôn thúc đẩy việc sản xuất một tựa game dịch vụ khổng lồ. Tất cả những người này đều muốn có một tựa game quy mô Fortnite trong danh mục đầu tư của công ty mình, và họ sẽ không lắng nghe bất kỳ ý tưởng nào khác. Vì vậy, các nhà phát hành và phát triển game chấp thuận các dự án lớn, tốn kém hàng trăm triệu đô la để sản xuất.
Sau đó, những dự án đó thất bại thảm hại, và tất cả những người đã làm việc trên game đều mất việc, trong khi các giám đốc điều hành đã “bật đèn xanh” cho dự án thất bại đó hoặc vẫn giữ được việc làm sau khi sa thải những người không có lỗi, hoặc họ đã nhảy sang một studio khác và được tăng lương trong quá trình đó.
Ngành công nghiệp game hiện tại giống như một lò mổ không ngừng nghỉ, nơi các nhà quản lý tài chính cố gắng tạo ra Fortnite tiếp theo, hoặc một studio indie nhỏ đang cố gắng hết sức để tạo ra một tựa game và tồn tại. Không có khoảng giữa nào, và chúng ta cần nhiều hơn những tựa game “kỳ lạ”, có quy mô nhỏ hơn mà trên hết, dám thử nghiệm những điều mới mẻ.
Game Indie Không Thể Đơn Độc Cứu Rỗi Ngành Game
Các nhà phát triển và phát hành lớn cũng cần chung tay.
Hình ảnh bộ bài tây được xếp chồng lên nhau trên nền màu tím, gợi lên ý tưởng về một trò chơi thẻ bài độc đáo.
Tất nhiên, game indie vẫn là nơi bạn sẽ tìm thấy những nhà phát triển game dám chấp nhận rủi ro và đổi mới. Tuy nhiên, ý tưởng rằng game indie có thể tự mình cứu vãn ngành công nghiệp là không thực tế. Họ sẽ tiếp tục đóng góp vai trò của mình, trở thành nơi các nhà làm game có thể mạo hiểm lớn nhất và là nơi thiết kế game tiên tiến đang thực sự diễn ra.
Nhưng các nhà phát triển và nhà phát hành lớn cũng cần chung tay. Nhiều hơn trong số họ cần chấp nhận rủi ro mà không tốn kém hàng trăm triệu đô la, và không tạo ra kịch bản không thể tránh khỏi nơi hàng trăm, hoặc hàng nghìn nhà phát triển, mất việc ngay lập tức. Cần nhiều IP (Intellectual Property) mới hơn, ít cố gắng vắt kiệt từng đồng tiền từ một thương hiệu đã có. Cần nhiều game không chỉ chạy theo xu hướng, có thể mang lại việc làm ổn định cho các nhà phát triển và cho họ không gian để tạo ra nghệ thuật thú vị hơn.
Thật không bền vững khi nghĩ rằng những thay đổi văn hóa và tài chính mà ngành công nghiệp game đang rất cần có thể xảy ra chỉ với một nhóm người tự mình hoạt động như các nhà phát triển indie. Tất cả các công ty lớn đều cần đóng góp vai trò của mình, nếu không, họ sẽ tiếp tục đẩy ngành công nghiệp xuống dốc và khiến những tài năng xuất sắc nhất của chúng ta phải rời bỏ. Việc bị sa thải ở mỗi công việc không nên là một phần phổ biến của việc làm trong ngành game.
Game dịch vụ đã thay đổi cuộc chơi, và “meta” đang đi sai hướng.
Không thể phủ nhận rằng các tựa game dịch vụ, hay “forever games”, đã thay đổi cách ngành công nghiệp trò chơi điện tử hoạt động. Chúng ta không thể quay trở lại thời điểm trước đây, mọi thứ sẽ không bao giờ như trước nữa. Thay vào đó, chúng ta có thể hy vọng tìm thấy một điểm đến mà mọi người trong ngành, dù lớn hay nhỏ, đều cố gắng tạo ra một tựa game hay mà mọi người muốn chơi. Thay vì chỉ cố gắng tạo ra một Fortnite tiếp theo.
