Người dùng PC thường có xu hướng nâng cấp các linh kiện quan trọng như CPU và GPU mỗi khi nhà sản xuất ra mắt mẫu mới. Trong khi việc nâng cấp card đồ họa qua từng thế hệ là điều dễ hiểu, thường mang lại hiệu suất đồ họa tăng 20-30%, thì việc nâng cấp CPU lại khó hợp lý hơn. Chắc chắn, CPU đóng vai trò then chốt trong việc xử lý dữ liệu, logic trò chơi, đầu vào của bạn, v.v., nhưng chúng không cải thiện tốc độ khung hình (FPS) một cách đáng kể như GPU.
Vì vậy, nếu bạn đang muốn sở hữu một chiếc GPU Nvidia RTX 50 series hoặc AMD RX 9000 series mới vào năm 2025, đừng quá lo lắng về việc phải nâng cấp CPU. Mặc dù nhiều người trên mạng có thể nhanh chóng chỉ ra rằng CPU của bạn sẽ “nghẽn cổ chai” chiếc card đồ họa mới, nhưng tôi tin rằng miễn là CPU của bạn không quá cũ kỹ, bạn hoàn toàn có thể chơi game tốt với nó trong hầu hết các trường hợp.
CPU Ít Quan Trọng Hơn Ở Độ Phân Giải Cao
Ở độ phân giải 4K, hầu hết game bị giới hạn bởi GPU
Nếu bạn đã sở hữu một chiếc card đồ họa cao cấp như RTX 4090 và chơi game trên màn hình 4K, bạn chưa cần phải nâng cấp CPU ngay lập tức, ngay cả khi bạn đang để mắt tới RTX 5090. Ví dụ, CPU Ryzen 7 5800X3D, ra mắt vào năm 2022, sẽ không gây “nghẽn cổ chai” đáng kể cho chiếc GPU mạnh nhất hiện nay. Chắc chắn, Ryzen 7 9800X3D mới hơn sẽ giúp bạn có thêm vài khung hình, nhưng đó là sự khác biệt khó nhận thấy.
Cảnh game đua xe trên màn hình ASUS ROG PG32UCDP, minh họa hiệu năng GPU ở độ phân giải 4K.
Ở các độ phân giải cao hơn như 1440p và 4K, hiệu suất của CPU không còn quá quan trọng, trừ khi các tựa game yêu thích của bạn đã chạy vượt qua 100 FPS. Điều này là do ở các độ phân giải này, hiệu năng game thường bị giới hạn bởi GPU (GPU-bound). Vì vậy, nếu bạn đang sở hữu một card đồ họa tầm trung thuộc RTX 40 hoặc 30 series kết hợp với một CPU như Ryzen 7 5800X3D, bạn hoàn toàn có thể nâng cấp lên card RTX 50 series mà không cần lo lắng quá nhiều về tình trạng “nghẽn cổ chai” CPU nghiêm trọng. Đây được xem là một bản nâng cấp tiết kiệm chi phí, đặc biệt khi bạn sẽ phải mua bo mạch chủ và bộ RAM mới cho các CPU thế hệ mới hơn như Ryzen 7 7800X3D và 9800X3D.
Số Nhân CPU Chỉ Thực Sự Quan Trọng Đến Một Mức Nhất Định
Hầu hết game không tận dụng quá 8 nhân
Hầu hết các trò chơi hiếm khi đẩy CPU hiện đại đến giới hạn về số lượng nhân sử dụng. Không phải là nhiều nhân hơn không giúp ích gì cho việc chơi game, nhưng điều đó không còn quan trọng nhiều sau một mức nhất định. Trong năm 2025, một CPU 8 nhân là “điểm vàng”. Vì vậy, nếu bạn vẫn đang sử dụng một CPU 6 nhân như Ryzen 5 5600X hoặc 7600X, bạn sẽ nhận được lợi ích từ việc nâng cấp lên CPU 8 nhân. Các tựa game chiến thuật và mô phỏng, vốn phụ thuộc nhiều vào sức mạnh CPU, sẽ chạy tốt hơn trên CPU có nhiều nhân hơn. Tôi cũng đã thấy một số tựa game AAA như Cyberpunk 2077 chạm mức sử dụng CPU 90% trên chip 8 nhân.
Biểu đồ sử dụng CPU 8 nhân khi chơi game Cyberpunk 2077, cho thấy mức độ tận dụng tài nguyên CPU.
Tuy nhiên, nếu bạn đã có một CPU 8 nhân như 5700X3D hoặc 7800X3D, không cần phải quá ám ảnh với các CPU 12 nhân và 16 nhân như Ryzen 9900X3D và 9950X3D. Khi một CPU 8 nhân như Ryzen 7 9800X3D mang lại hiệu suất tương đương với Ryzen 9 9950X3D 16 nhân trên tất cả các trò chơi, tại sao bạn lại cần nhiều nhân hơn? Trừ khi bạn có kế hoạch sử dụng PC cho các tác vụ nặng như chỉnh sửa video hoặc dựng hình 3D, bạn sẽ không nhận được nhiều lợi ích khi chi tiền cho một CPU 16 nhân chỉ để chơi game.
Bạn Có Thể Giảm Tải CPU Khi Chơi Game
Điều chỉnh cài đặt đồ họa để giảm tải CPU
Nhiều game thủ bỏ qua cách điều chỉnh độ phân giải và cài đặt đồ họa ảnh hưởng trực tiếp đến tải trọng CPU. Các cài đặt đồ họa và độ phân giải cao hơn thường chuyển nhiều công việc hơn sang GPU, giảm tải cho CPU. Kết quả là bạn sẽ ít gặp phải tình huống CPU bị “nghẽn cổ chai” hơn. Ví dụ, nếu bạn có một Intel Core i7 12700K kết hợp với RTX 4090, tất cả những gì bạn cần làm là đẩy các cài đặt đồ họa lên mức tối đa, như chất lượng texture, chất lượng đổ bóng và ray tracing, để giảm tải cho CPU của bạn.
Công nghệ upscale và tạo khung hình (DLSS, FSR) là “cứu cánh”
Việc tối đa hóa cài đặt đồ họa chắc chắn sẽ làm giảm tốc độ khung hình trong game của bạn, nhưng đó là lúc các công nghệ nâng cấp hình ảnh và tạo khung hình như Nvidia DLSS và AMD FSR phát huy tác dụng. Bạn có thể bật DLSS Super Resolution trong các game được hỗ trợ và tận hưởng mức tăng FPS khoảng 30%. Và nếu chưa đủ, bạn có thể bật DLSS Frame Generation để gần như tăng gấp đôi tốc độ khung hình cơ bản. Các card RTX 50-series mới nhất còn tiến xa hơn, với hỗ trợ tạo khung hình đa khung (lên đến 4 lần) để giúp bạn có thêm FPS mà không làm CPU trở thành yếu tố giới hạn.
Mua phần cứng PC mới có thể là một trải nghiệm thú vị và thỏa mãn, nhưng điều quan trọng là phải nhận biết khi nào việc nâng cấp thực sự mang lại lợi ích thay vì chỉ chạy theo xu hướng thị trường. Nếu CPU hiện tại của bạn vẫn duy trì tốc độ khung hình ổn định với GPU mới và bạn không gặp phải tình trạng giật lag hay các vấn đề “nghẽn cổ chai” đáng chú ý khác, bạn không cần phải chi tiền cho một CPU mới. Nâng cấp CPU khá tốn kém vì bạn không chỉ trả tiền cho con chip mà còn cho bo mạch chủ và bộ RAM mới. Với số tiền đó, bạn có thể đầu tư vào một chiếc card đồ họa mới hơn để có hiệu suất tăng đáng kể ở độ phân giải cao hơn. Và nhờ các công nghệ như DLSS và FSR, chiếc CPU “lão làng” của bạn sẽ không phải làm việc quá vất vả.
