Trong bối cảnh lập trình hiện đại với vô vàn trình soạn thảo mã nguồn chất lượng, Visual Studio Code (VS Code) vẫn là lựa chọn hàng đầu của đông đảo nhà phát triển, từ việc xây dựng ứng dụng, tạo script cho đến chỉnh sửa các tệp cấu hình. Sức hấp dẫn của VS Code không chỉ nằm ở dung lượng nhẹ, khả năng tương thích với ba hệ điều hành lớn (Windows, macOS, Linux), hỗ trợ đa dạng ngôn ngữ lập trình, mà còn ở kho tính năng phong phú giúp nâng cao chất lượng cuộc sống (QoL) của lập trình viên. Tuy nhiên, điều thực sự làm VS Code nổi bật so với các đối thủ chính là khả năng tùy chỉnh vô tận, với hàng loạt tiện ích mở rộng (extension) có sẵn để tăng cường chức năng của trình soạn thảo mã này.
Kể từ khi chuyển sang sử dụng VS Code, tôi đã thử nghiệm rất nhiều plugin. Mặc dù hầu hết các plugin trên Visual Studio Code Marketplace đều có những ưu điểm riêng, nhưng một số lại tỏ ra hữu ích hơn hẳn – đến mức tôi coi bộ công cụ lập trình của mình sẽ không hoàn chỉnh nếu thiếu chúng.
10 File Utils
Giúp các thao tác với tệp tin dễ dàng hơn nhiều
Giao diện sử dụng tiện ích File Utils trong Visual Studio Code để quản lý tệp tin hiệu quả
Mặc dù Visual Studio Code cung cấp một chế độ xem thư mục gọn gàng để giúp bạn truy cập các script của mình, nhưng ứng dụng này lại không có các tùy chọn chuyên dụng để sao chép hoặc di chuyển tệp. Điều đó thật đáng tiếc, bởi những ngày đầu làm việc với Docker Compose đã dạy tôi rằng nên luôn sao chép các tệp tin được mã hóa tỉ mỉ và sao lưu chúng vào các thư mục riêng biệt.
May mắn thay, tiện ích mở rộng File Utils đã bổ sung các tùy chọn này vào VS Code. Không chỉ vậy, File Utils còn cho phép bạn thiết lập các phím tắt cho các thao tác tệp khác nhau để nâng cao hơn nữa quy trình làm việc của bạn. Đây là một công cụ quản lý tệp thiết yếu cho mọi lập trình viên.
9 Bookmarks
Lưu lại những dòng code quan trọng (và khó khăn) nhất
Giao diện tiện ích Bookmarks trong VS Code giúp đánh dấu và điều hướng mã nguồn
Khi tôi vận dụng kỹ năng viết mã của mình, tôi thường gặp phải một khối mã nguồn nào đó không chịu hoạt động như mong muốn với phần còn lại của chương trình. Trước khi thử Bookmarks, tôi thường phải chú thích toàn bộ phần mã đó trước khi chuyển sang khối mã tiếp theo, với hy vọng rằng “cái tôi” trong tương lai sẽ sửa chữa mọi thứ khi đã hoàn thành phần còn lại của script.
Tiện ích mở rộng Bookmarks giúp quá trình này trở nên dễ dàng hơn rất nhiều, vì tôi có thể đánh dấu các dòng mã gây khó khăn cho mình trước khi tiếp tục công việc. Và khi có nhiều khối mã lỗi, tôi có thể chuyển đổi giữa chúng chỉ bằng một phím tắt duy nhất. Đây là một công cụ hữu ích để theo dõi và sửa lỗi code.
8 Prettier và Indent Rainbow
Để mã nguồn của tôi dễ đọc hơn
Hình ảnh minh họa tiện ích Prettier giúp định dạng mã nguồn trong Visual Studio Code
Cũng giống như dấu vân tay, mỗi lập trình viên có một cách định dạng mã nguồn độc đáo. Thật không may, mã “spaghetti” của tôi lại nằm ở phía khó hiểu của phổ biến – đến mức tôi gặp khó khăn trong việc hiểu rõ những điểm phức tạp của các script của mình. May mắn thay, tôi có Prettier để “là phẳng” các khối mã được định dạng kém của mình.
Là một công cụ định dạng, Prettier sử dụng một vài quy tắc được xác định trước để phân tích lại các khối mã một cách có tổ chức và hỗ trợ bộ plugin riêng để tăng cường định dạng mã của bạn. Nếu bạn thường xuyên làm việc với YAML và các ngôn ngữ khác yêu cầu cấu trúc mã được tổ chức, bạn cũng sẽ muốn trang bị cho VS Code của mình tiện ích Indent Rainbow, tiện ích này sẽ đặt các màu riêng biệt cho các cấp độ phân cấp thụt lề khác nhau, giúp mã nguồn trở nên trực quan và dễ đọc.
7 GitHub Copilot
Hoặc Cline, nếu bạn muốn tận dụng LLM tự lưu trữ
Chức năng gợi ý mã của GitHub Copilot trong môi trường lập trình VS Code
Mặc dù có những bước phát triển lớn trong hệ sinh thái AI, sẽ mất một thời gian dài để các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) thay thế mã do con người tạo ra. Tuy nhiên, các trợ lý mã hóa AI có thể là một công cụ hỗ trợ vững chắc cho các lập trình viên nhờ khả năng tự động hoàn thành, khắc phục sự cố và tạo mã boilerplate.
GitHub Copilot là một trong những đối thủ lớn trong không gian lập trình, và bạn có thể tích hợp trợ lý AI này vào VS Code thông qua tiện ích mở rộng chính thức. Ngoài ra, nếu bạn thích các mô hình được lưu trữ cục bộ cho các tác vụ mã hóa của mình, Cline sẽ là một bổ sung đáng giá cho bộ tiện ích mở rộng VS Code của bạn.
6 Remote Development
SSH, tunnels, và WSL trong tầm tay bạn
Ngoài việc hỗ trợ các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm tại nhà của tôi, máy ảo và container còn rất hữu ích cho các tác vụ mã hóa của tôi. Ví dụ, tôi có một máy chủ máy ảo trung tâm nơi tôi thực thi các mã thử nghiệm và cài đặt tất cả các loại gói độc đáo để thỏa mãn sở thích vọc vạch của mình – điều mà tôi sẽ không muốn lặp lại trên máy chính của mình.
Bộ tiện ích mở rộng Remote Development là một món quà trời cho cho các dự án mã hóa nặng VM của tôi. Remote SSH và Remote Tunnels rất tuyệt vời để kết nối ứng dụng VS Code cục bộ của tôi với các phiên bản Máy chủ của nó. Tiện ích Dev Containers ít nhiều thực hiện vai trò tương tự, ngoại trừ việc nó được thiết kế cho môi trường container hóa chứ không phải máy ảo. Sau đó là tiện ích WSL, rất hữu ích khi tôi muốn truy cập ứng dụng Visual Studio Code bên trong môi trường Windows Subsystem for Linux từ giao diện người dùng VS Code chính trên máy Windows 11 của mình. Bộ công cụ này là cực kỳ cần thiết cho phát triển từ xa.
5 Git Graph
Dành cho các “maestro” Git
Trực quan hóa lịch sử commit Git với tiện ích Git Graph trong VS Code
Là công cụ kiểm soát phiên bản tiêu chuẩn, Git (và mở rộng là GitHub) vẫn là một phần thiết yếu trong bộ công cụ của mọi lập trình viên. Mặc dù bạn có thể cài đặt Git trên hệ thống và sử dụng nó với VS Code, nhưng tiện ích mở rộng Git Graph giúp việc làm việc với hệ thống kiểm soát phiên bản trở nên dễ dàng hơn nhiều.
Trước hết, Git Graph cho phép bạn xem các nhánh, tìm chi tiết và so sánh các commit được thực hiện vào kho lưu trữ của bạn ngay trong VS Code. Tương tự, bạn có thể sử dụng plugin này để thực hiện đánh giá mã cũng như chỉnh sửa các commit. Chưa kể, tiện ích gọn gàng này còn cho phép bạn thực hiện các hành động Git thông thường, bao gồm đẩy (push), hợp nhất (merge), khôi phục (revert) và tìm nạp (fetch) các nhánh của dự án từ giao diện người dùng tiện lợi của Visual Studio Code.
4 Tiện ích ngôn ngữ
Python, Ruby và nhiều, nhiều nữa
Cài đặt và tích hợp tiện ích ngôn ngữ Python vào Visual Studio Code
Theo mặc định, VS Code hỗ trợ một vài ngôn ngữ lập trình, bao gồm CSS, JavaScript và HTML, đồng thời cho phép bạn tùy chỉnh các định dạng .yaml, .tf và .json. Tuy nhiên, bạn có thể nhập các tiện ích mở rộng dành riêng cho từng ngôn ngữ để biến VS Code thành một trình soạn thảo mã đa năng.
Ngoài các tiện ích mở rộng cho các ngôn ngữ chính thống như C++/C, Python và C#, VS Code Marketplace còn có các plugin cho các ngôn ngữ chuyên biệt hơn, như Dart, Kotlin và Julia. Thậm chí còn có một tiện ích mở rộng chuyên dụng cho phép bạn phát triển các module PowerShell ngay trong Visual Studio Code. Việc này giúp VS Code trở thành môi trường phát triển toàn diện.
3 Dendron
Gạt Obsidian sang một bên
Giao diện tiện ích Dendron cho phép ghi chú và quản lý kiến thức trong VS Code
Các ứng dụng ghi chú và hệ thống quản lý kiến thức cá nhân (PKM) rất tuyệt vời khi bạn cần sắp xếp các suy nghĩ và ý tưởng của mình. Nhưng nếu bạn chỉ muốn thêm một vài ghi chú trong khi làm việc với các tệp mã của mình thì sao? Chà, vì Visual Studio Code hỗ trợ cú pháp markdown, về mặt kỹ thuật, bạn có thể sử dụng trình soạn thảo mã toàn năng này để lưu trữ ghi chú của mình.
Tuy nhiên, bạn sẽ thấy khả năng ghi chú của VS Code khá hạn chế nếu bạn đã quen với Obsidian, Joplin, TriliumNext Notes hoặc các hệ thống PKM khác. Đó là lúc Dendron phát huy tác dụng bằng cách cho phép bạn thêm biểu đồ mermaid, các kiểu toán học KaTeX, ghi chú nhúng và một loạt các tiện ích PKM khác vào thiết lập VS Code của bạn.
2 Container Tools
Những người đam mê container, hãy vui mừng!
Quản lý và tương tác với container Docker trực tiếp trong Visual Studio Code bằng Container Tools
Có khả năng chạy ứng dụng trong môi trường cô lập mà không tiêu tốn quá nhiều tài nguyên, các runtime container cực kỳ hữu ích cho các nhà phát triển. Tuy nhiên, việc liên tục chuyển đổi giữa VS Code và giao diện terminal có thể gây khó chịu.
Giải pháp? Bạn có thể cài đặt tiện ích mở rộng Container Tools trên VS Code và thực thi các lệnh liên quan đến container mà không cần mở terminal. Dù là triển khai các tệp docker-compose.yml, kiểm tra nhật ký container hay kéo các image từ registry, Container Tools hỗ trợ một “tiểu đoàn” các lệnh Docker. Nó tương thích với Azure API và cũng cho phép bạn gỡ lỗi các container bị lỗi bằng cách tận dụng .NET framework và môi trường runtime Node.js.
1 Live Server
Công cụ “phải có” cho các nhà phát triển web
Xem trước website theo thời gian thực với tiện ích Live Server trong VS Code
Nếu bạn đã từng “nhúng chân” vào phát triển web, có lẽ bạn đã quen thuộc với cơn ác mộng khi gỡ lỗi các khối mã CSS, nơi một lỗi nhỏ có thể phá hỏng hàng giờ làm việc chăm chỉ.
Đúng như tên gọi của nó, Live Server cho phép bạn theo dõi bất kỳ thay đổi nào đối với tệp HTML của mình theo thời gian thực. Bất cứ khi nào bạn lưu các tệp mã của mình, Live Server sẽ tự động cập nhật trang web, giúp dễ dàng theo dõi các khối mã bị lỗi, đặc biệt nếu bạn nhấn tổ hợp phím Ctrl+S thường xuyên như tôi. Đây là một công cụ tối ưu hóa quy trình làm việc không thể thiếu cho các dự án web.
Vẫn còn rất nhiều tiện ích khác đang chờ bạn khám phá
Giao diện tổng quan của trình soạn thảo mã Visual Studio Code
Với hàng ngàn tiện ích mở rộng hữu ích trên VS Code Marketplace, danh sách này vẫn còn rất dài. Tiện ích Cmake rất tuyệt vời cho các lập trình viên muốn sử dụng các tiện ích xây dựng và kiểm thử ứng dụng của nó từ giao diện người dùng Visual Studio Code. Trong khi đó, plugin Color Highlight thêm đường viền màu vào mã CSS của bạn, giúp dễ nhìn hơn rất nhiều. Sau đó, bạn có các tiện ích bổ sung SQLite và Azure Databases cho những người có khối lượng công việc mã hóa liên quan đến việc thực thi các truy vấn trên các máy chủ cơ sở dữ liệu bên ngoài.
Hy vọng danh sách 10 tiện ích “phải có” này sẽ giúp bạn tối ưu hóa trải nghiệm lập trình với Visual Studio Code, nâng cao năng suất và biến VS Code thành một công cụ mạnh mẽ hơn nữa. Việc khám phá và tích hợp các tiện ích phù hợp sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn rất nhiều.
Bạn đã và đang sử dụng những tiện ích mở rộng nào cho Visual Studio Code? Hãy chia sẻ những “viên ngọc quý” của bạn trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng lập trình viên Việt Nam cùng tham khảo nhé!
