Trong suốt những năm qua, tôi đã có cơ hội thử nghiệm với vô số hệ điều hành máy chủ và xây dựng các phòng lab cá nhân (home lab) trên nhiều nền tảng khác nhau, từ Debian “nguyên bản” đơn giản đến các nền tảng containerization chuyên sâu, hay những cái tên quen thuộc trong cộng đồng như Proxmox và thậm chí là Harvester mạnh mẽ. Phải nói rằng, ngay cả các bản phân phối Linux có giao diện đồ họa hay thậm chí Windows 11 cũng có những công dụng riêng biệt khi bạn mới bắt đầu khám phá thế giới home lab đầy thú vị.
Tuy nhiên, với tư cách là một người đam mê công nghệ, từng mơ ước được vận hành một hệ thống ESXi mạnh mẽ từ khi còn nhỏ, tôi thực sự thất vọng với nền tảng ảo hóa bare-metal của VMware. Mặc dù có rất nhiều lý do để tôi không chuyển từ cỗ máy Proxmox thân yêu của mình, nhưng cách tiếp cận “chống người dùng” của Broadcom mới là điều khiến tôi khó chịu nhất với ESXi. Đây cũng là lý do chính khiến tôi khuyên những người mới bắt đầu nên tránh xa việc xây dựng home lab xoay quanh nền tảng được cho là “miễn phí” này.
Thương Vụ Broadcom Thâu Tóm VMware: Bước Ngoặt Đau Lòng Của ESXi
Thay Đổi Chính Sách Cấp Phép Năm 2024: Cú Sốc Lớn Với Cộng Đồng
Hãy cùng nhìn lại một chút. Bộ công cụ ảo hóa của VMware từng được ví như “Adobe Creative Cloud” dành cho những người đam mê máy chủ: một sản phẩm dành cho doanh nghiệp nhưng lại rất phổ biến với người dùng phổ thông, tích hợp nhiều tính năng ảo hóa ấn tượng. Hơn nữa, đây còn là công cụ tuyệt vời để làm quen với các công cụ trong ngành nếu bạn muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực quản trị hệ thống (sysadmin) và DevOps.
Trên phương diện thương mại, khả năng di chuyển máy ảo (vMotion) kết hợp với các tính năng sẵn sàng cao (high-availability) có trong vSphere đã biến VMware trở thành lựa chọn tuyệt vời cho hầu hết các doanh nghiệp. Ngoài Hyper-V, ESXi là hypervisor duy nhất (thường) hoạt động tốt với ít sửa đổi phần mềm nhất – ít nhất là so với Citrix, Xen và các nền tảng bare-metal khác vào đầu những năm 2010.
Thế nhưng, những hồi chuông báo động đã vang lên khắp cộng đồng home lab khi Broadcom hoàn tất việc mua lại ESXi vào tháng 11 năm 2023. Với “lý lịch” của Broadcom, việc các công cụ đẳng cấp công nghiệp của VMware phải đối mặt với nạn tăng phí cấp phép chỉ còn là vấn đề thời gian. Tuy nhiên, Broadcom đã chuẩn bị một điều tồi tệ hơn rất nhiều cho những người đam mê home lab. Vào tháng 2 năm 2024, công ty đã bất ngờ thu hồi phiên bản ESXi miễn phí, cô lập phần lớn những người dùng home lab đang phụ thuộc vào ESXi cho các dự án “vọc vạch” của họ.
Khó Khăn Chồng Chất Cho Người Dùng Trả Phí
Nếu bạn nghĩ việc loại bỏ phiên bản miễn phí của ESXi đã là một động thái “chống người dùng” thì hãy nghe tiếp phần còn lại của câu chuyện. Giấy phép vĩnh viễn (perpetual licenses) cho ESXi cũng bị ngừng, và bạn sẽ phải trả phí thuê bao “trên trời” nếu muốn nâng cấp lên phiên bản hypervisor mới nhất. Chắc chắn, bạn vẫn có thể sử dụng các giấy phép vĩnh viễn hiện có để tiếp tục vận hành home lab của mình, nhưng bạn sẽ bị khóa khỏi các phiên bản hypervisor mới nhất.
Giao diện tab Storage trong VMware ESXi hiển thị các tùy chọn quản lý bộ nhớ, minh họa sự phức tạp của hệ thống sau thay đổi chính sách cấp phép từ Broadcom
Để tăng thêm sự “tức giận”, phí thuê bao cũng được nâng lên một bậc, và bạn sẽ phải chi hàng nghìn đô la chỉ để xây dựng một home lab hoạt động hiệu quả. Đây thực sự là một ví dụ điển hình về “sự xuống cấp của phần mềm” (software “enshittification”), khi ESXi (hay đúng hơn là vCenter) bị “vắt sữa” đến tận cùng.
Bản Miễn Phí ESXi Bất Ngờ Trở Lại: Niềm Vui Ngắn Ngủi?
Sự Trở Lại Đầy Hoài Nghi
Ngay sau những thay đổi về cấp phép, cộng đồng người dùng ESXi rơi vào tình trạng hỗn loạn. Những người chơi home lab bắt đầu tìm kiếm những “đồng cỏ ảo hóa” xanh tươi hơn, trong khi các công ty phải chấp nhận mức phí cấp phép mới hoặc chấp nhận rủi ro di chuyển cơ sở hạ tầng của họ sang các nền tảng khác. Trong thời gian này, tôi đã hoàn toàn hài lòng với home lab Proxmox của mình. Vì vậy, điều hối tiếc duy nhất của tôi là chưa bao giờ được thử nghiệm hypervisor tuyệt vời này ở thời kỳ đỉnh cao của nó.
Đột nhiên, Broadcom quyết định mang lại phiên bản ESXi miễn phí trong một thông báo bất ngờ không kém gì thông báo ngừng cung cấp trước đó. Mặc dù một số người tỏ ra hào hứng (và tôi cũng không phủ nhận mình cũng có chút vui mừng), nhưng Broadcom đã đốt cháy tất cả cầu nối với người dùng của mình vào năm ngoái, và không có động thái “thiện chí” nào có thể đảo ngược điều đó.
Tab Hardware trong giao diện quản lý VMware ESXi, thể hiện khả năng giám sát phần cứng, trong bối cảnh những thay đổi bất ngờ về chính sách cấp phép.
Đừng hiểu lầm tôi, ESXi vẫn hữu ích cho những ai muốn có kinh nghiệm thực tế trong ngành. Nhưng việc xây dựng một home lab xoay quanh nền tảng này, khi biết rõ Broadcom có thể “tước đoạt” mọi thứ bất cứ khi nào họ muốn, khiến tôi e dè khi giới thiệu ESXi cho bất kỳ người chơi home lab nào. Hơn nữa, các nền tảng ảo hóa đối thủ đã trở nên đủ “chín muồi” để sử dụng cho mục đích thương mại, chứ đừng nói đến các dự án home lab thông thường.
Các Nền Tảng Ảo Hóa Thay Thế Đã Phát Triển Vượt Bậc
Proxmox: Đối Thủ Số Một Của ESXi
Nếu bạn đã đọc các bài viết của tôi, bạn sẽ biết tôi rất yêu thích Proxmox. Chắc chắn, nền tảng này có cung cấp tùy chọn đăng ký trả phí, nhưng hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng và kho lưu trữ doanh nghiệp là những tính năng duy nhất không có trong phiên bản miễn phí. Các tiện ích còn lại đều có sẵn trong phiên bản miễn phí mà không có bất kỳ ràng buộc nào – điều mà tôi không thể nói về các tính năng bị khóa sau gói trả phí của ESXi.
Trên Proxmox, bạn có hỗ trợ tính năng sẵn sàng cao (high-availability), lưu trữ phân tán Ceph, các quy định về mạng xác định bằng phần mềm (SDN) và các tiện ích cấp doanh nghiệp khác có sẵn ngay từ đầu. Sau đó là hỗ trợ tích hợp cho các container LXC và các nhóm lưu trữ ZFS, cả hai đều là những “món quà từ trời” cho những người chơi home lab. Không giống như ESXi, các dịch vụ đồng hành như Proxmox Backup Server và Datacenter Manager không bị khóa sau giấy phép trả phí. Và tôi còn chưa kể đến tài liệu, script và các gói được tạo bởi cộng đồng Proxmox rộng lớn.
Ngoài Proxmox, Vẫn Còn Nhiều Lựa Chọn Chất Lượng
Ngay cả khi Proxmox không đáp ứng được nhu cầu của bạn, tình hình hiện tại đã khác rất nhiều so với thập kỷ trước, khi bạn chỉ có thể chọn giữa một vài nền tảng ảo hóa. XCP-ng là một nền tảng tuyệt vời cho những ai thích hypervisor Xen và, tôi dám nói rằng, nó còn vượt trội hơn Proxmox về hỗ trợ clustering.
Tôi cũng ngày càng yêu thích Harvester trong vài tháng qua. Chắc chắn, nó yêu cầu một cỗ máy mạnh mẽ, nhưng nó có giao diện người dùng chuyên nghiệp sánh ngang với ESXi – tất cả trong khi mang lại hiệu suất ổn định, hỗ trợ GPU passthrough tuyệt vời và các quy định giám sát tích hợp. Dù bạn là người dùng thông thường hay chủ doanh nghiệp, bạn sẽ tìm thấy một hoặc hai nền tảng đáp ứng nhu cầu ảo hóa của mình mà không cần tốn quá nhiều tiền vào bộ công cụ thương mại của VMware.
ESXi Có Còn Đáng Dùng Trong Kỷ Nguyên Mới?
Câu trả lời cho câu hỏi đó là… tùy thuộc vào trường hợp sử dụng của bạn. Đối với người dùng home lab thông thường, tôi dám khẳng định là không. Mặc dù khả năng tương thích NIC kém và giới hạn 8 lõi mỗi máy ảo khá khó chịu, nhưng các vấn đề cấp phép với ESXi mới là yếu tố quyết định. Đừng hiểu lầm: luôn có khả năng Proxmox, Harvester, XCP-ng hoặc các nền tảng khác cũng có thể rơi vào tình cảnh tương tự như ESXi. Nhưng tôi thà đặt niềm tin vào một công ty có “lý lịch” tốt và lượng người theo dõi đông đảo, hơn là tin tưởng ESXi sau toàn bộ vụ lùm xùm về cấp phép.
Thao tác thêm tập tin ISO vào VMware ESXi, minh họa quy trình triển khai máy ảo, phù hợp cho mục đích học tập và phát triển kỹ năng DevOps.
Trong trường hợp bạn thắc mắc, tôi vẫn chạy ESXi trong thiết lập của mình, nhưng đó là một phiên bản ảo hóa cho phép tôi học hỏi những điều phức tạp của nền tảng này để phục vụ cho các chứng chỉ DevOps của mình, chứ không phải là một home lab cho các thử nghiệm hay dự án tự lưu trữ. Hơn nữa, tôi chạy phiên bản ảo hóa của ESXi trên cỗ máy Proxmox bare-metal của mình, chỉ để tôi có thể nở nụ cười cuối cùng.
