Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã hiện diện trong quá trình phát triển game từ lâu, không còn là điều gì quá mới mẻ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự bùng nổ của các công cụ AI tạo sinh (generative AI) đã tạo nên một làn sóng tranh cãi mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực công nghệ. Đây là những công cụ được quảng bá là tương lai của công nghệ và sự sáng tạo, hứa hẹn sẽ “cắt bỏ” phần khó khăn, tẻ nhạt trong quá trình tạo ra bất kỳ loại hình nghệ thuật nào, bao gồm cả trò chơi điện tử.
Cá nhân tôi không hoàn toàn tin tưởng vào những lời quảng bá này, nhưng rõ ràng Microsoft thì có. Gã khổng lồ Xbox và Windows đang đầu tư hàng tỷ đô la vào việc phát triển các công cụ AI tạo sinh. Mới đây, Microsoft đã tiết lộ một công cụ AI tạo sinh mà họ đang phát triển cho mảng kinh doanh game của mình: Muse AI. Theo Microsoft, mục đích chính của công cụ này là “lên ý tưởng gameplay”, nhưng những tuyên bố về khả năng ứng dụng của nó không chỉ dừng lại ở đó. Họ còn khẳng định Muse AI sẽ hữu ích cho việc bảo tồn game, và trên hết, có thể “thúc đẩy sự sáng tạo, mở ra những khả năng mới”. Microsoft có thể đưa ra mọi lời tuyên bố về Muse, nhưng đối với tôi (như bạn có thể đoán từ tiêu đề), tất cả đều nghe có vẻ không thuyết phục. Sau đây là lý do.
Nhà Phát Triển Game Đã Thừa Đủ Ý Tưởng, Không Cần Đến “Muse AI”
Ý tưởng không thiếu, chỉ là bạn không thấy chúng
Nếu bạn không phải là một người làm sáng tạo chuyên nghiệp, hoặc không thường xuyên trò chuyện với những người trong lĩnh vực này, thì có lẽ bạn sẽ dễ dàng tin rằng những người sáng tạo cần sự trợ giúp để nảy sinh ý tưởng. Cũng dễ hiểu khi hình ảnh quen thuộc về một nghệ sĩ vật lộn với trang giấy trắng trước mặt, điều mà chúng ta từng thấy ít nhất một lần, càng củng cố thêm quan niệm sai lầm đó.
Rõ ràng, tôi không nói rằng người sáng tạo không cần bất kỳ sự trợ giúp nào để đưa ra ý tưởng mới. Nhưng họ chắc chắn không cần sự trợ giúp của một công cụ AI tạo sinh, thứ không thể mang lại bất cứ điều gì thực sự mới mẻ. Microsoft có thể gọi công cụ mới này là “Muse” (Nàng Thơ) như thể để định vị AI tạo sinh là một phần không thể thiếu của quá trình sáng tạo, nhưng điều đó không có nghĩa là nó thực sự sẽ là nguồn cảm hứng cho bất cứ ai.
Hãy xem xét ví dụ đầu tiên mà chúng ta có về những gì Muse AI có thể làm. Trong bài đăng trên Xbox Wire công bố Muse, Microsoft đã mô tả cách họ, với sự hợp tác của Ninja Theory và sử dụng tựa game nhiều người chơi Bleeding Edge của Ninja Theory, Muse AI đã có thể “tạo ra gameplay nhất quán và đa dạng được kết xuất bởi AI, thể hiện một bước tiến lớn hướng tới các mô hình AI tạo sinh có thể trao quyền cho các nhà sáng tạo game.”
Nhưng thực tế, Muse AI không hề tạo ra bất kỳ gameplay nào. Nó chỉ tạo ra đoạn phim gameplay, và chỉ là đoạn phim thì thiếu đi rất nhiều thuộc tính cơ bản của một trò chơi thực sự. Nghĩa là, nó thiếu đi tất cả những gì làm nên một trò chơi. Muse AI không được cung cấp mã nguồn, textures, assets, mô hình, v.v., từ Bleeding Edge; nó được cung cấp đoạn phim gameplay và các thao tác đầu vào của người chơi được ghi lại, sau đó tạo ra những đoạn phim gameplay nhỏ một cách hài hước, những cảnh chưa từng xảy ra nhưng có thể xảy ra, dựa trên giả định của Muse AI.
Mỗi đoạn phim đó chứa những biến thể nhỏ và, tất nhiên, một số lỗi trong cách gameplay có thể trông như thế nào. Tuy nhiên, bất kỳ game thủ nào từng thất vọng khi nhận ra một trò chơi không mang lại cảm giác chơi tốt như trailer của nó, đều có thể cho bạn biết rằng chỉ nhìn vào gameplay không cho biết liệu một thứ có “chơi sướng tay” hay không. Các nhà phát triển game biết rằng bạn chỉ có thể đạt đến điểm mà một thứ mang lại cảm giác chơi tốt, bằng cách liên tục thử nghiệm và chơi nó.
Đó là lý do tại sao Muse AI thực sự không có ý nghĩa đối với tôi. Ý tưởng rằng Muse có thể tạo ra các kịch bản gameplay khác nhau, và những kịch bản đó có thể giúp các nhà phát triển hình dung điều gì đó trước khi thực sự cố gắng tạo ra nó, chỉ tạo ra những gì trông mạnh mẽ nhất, cắt giảm thời gian phát triển tiềm năng, nghe có vẻ là một lý thuyết hay. Nhưng một lần nữa, nhìn vào đoạn phim gameplay thực sự không cho bạn biết liệu một thứ có mang lại cảm giác chơi tốt hay không. Thành thật mà nói, Muse AI nghe giống như một cách tốn kém để tạo ra một đống “tiến bộ” giả mạo.
Và một lần nữa, để chắc chắn, các nhà phát triển game không cần sự trợ giúp của Muse để đưa ra ý tưởng. Họ đã quá đủ khả năng để đưa ra những ý tưởng đáng kinh ngạc; nhưng, tất nhiên, chúng ta không thấy tất cả vì rất nhiều ý tưởng vẫn nằm trên sàn phòng cắt. Vì lý do này hay lý do khác, cả ý tưởng hay và dở đều không được đưa vào trò chơi cuối cùng. Cho dù đó là những dự án lớn từ các đội ngũ đông đảo hay những trò chơi độc lập nhỏ, thực tế là ngành công nghiệp trò chơi điện tử đang bùng nổ với những trò chơi có ý tưởng mới. Có rất nhiều trò chơi đang đẩy gameplay và cách kể chuyện trong trò chơi điện tử lên những tầm cao mới.
Tạo Bản “Nhái” Từ AI Không Thể Gọi Là Bảo Tồn Game
Giả sử nó có thể tạo ra một trò chơi…
Giờ hãy nói về những tuyên bố bảo tồn xoay quanh Muse AI. Trong bài đăng blog Xbox Wire đã đề cập ở trên, Phó Chủ tịch Corporate về AI trong Gaming tại Microsoft, Fatima Kardar, đã viết: “Ngày nay, vô số trò chơi cổ điển gắn liền với phần cứng cũ không còn có thể chơi được bởi hầu hết mọi người. Nhờ đột phá này [Muse AI], chúng tôi đang khám phá tiềm năng của Muse AI để lấy các trò chơi cũ từ kho dữ liệu của các studio chúng tôi và tối ưu hóa chúng cho bất kỳ thiết bị nào.”
Không có lời giải thích nào về việc Muse AI có thể thực hiện tất cả những điều này như thế nào, có lẽ do thực tế là nó không thể. Điều đó không ngăn cản Phil Spencer, người đứng đầu Microsoft Gaming, đưa ra những tuyên bố mơ hồ của riêng mình về cách Muse AI có thể hỗ trợ việc bảo tồn trò chơi điện tử.
Trong video liên quan, Spencer nói: “Tôi sẽ nói cho bạn một trong những điều khiến tôi phấn khích. Bạn biết đấy, một trong những điều chúng tôi rất quan tâm tại Xbox là bảo tồn trò chơi. Và tôi nghĩ về một cơ hội để các mô hình học hỏi về các trò chơi cũ, những trò chơi có thể gắn liền với các phần cứng độc đáo, nơi mà engine đó, trên phần cứng đó, theo thời gian, sẽ làm xói mòn số lượng phần cứng có sẵn để thực sự chơi một trò chơi. Nhưng bạn có thể tưởng tượng một thế giới, từ dữ liệu gameplay và video, nơi một mô hình có thể học các trò chơi cũ và thực sự làm cho chúng có thể chạy trên bất kỳ nền tảng nào mà các mô hình này có thể chạy. Tôi nghĩ điều đó thực sự thú vị. Chúng tôi đã nói rất nhiều về bảo tồn trò chơi như một hoạt động của chúng tôi, và những mô hình này cùng khả năng của chúng để tìm hiểu hoàn toàn cách một trò chơi hoạt động, mà không cần đến engine gốc chạy trên phần cứng gốc, tôi nghĩ điều đó mở ra rất nhiều cơ hội.”
Ngay cả khi tôi đọc câu nói của Spencer một cách bao dung nhất, và trong một tương lai nơi Muse AI, sau khi được cung cấp một lượng lớn dữ liệu gameplay, có thể tạo ra một trò chơi thực sự, có thể chơi được ở đầu bên kia, điều đó vẫn không phải là bảo tồn, bởi vì bảo tồn không có nghĩa là tạo ra một bản sao kém chất lượng của thứ bạn đang cố gắng bảo tồn. Nó có nghĩa là bảo tồn thứ gốc đó, một cách chân thực nhất có thể.
Nếu bạn cung cấp cho Muse AI hàng triệu giờ gameplay của Shadow of the Colossus, và nó tạo ra phiên bản của riêng nó về tác phẩm kinh điển của PS2, bạn có coi đó là trò chơi đã được bảo tồn không? Hay bạn sẽ chỉ có một phiên bản mới của Shadow of the Colossus, được diễn giải bởi Muse AI? Vế sau là đúng, và thành thật mà nói, tôi không nghĩ ai muốn chơi và bỏ tiền (bạn nghĩ Microsoft sẽ không bán cho bạn những gì AI của họ tạo ra sao?) cho một phiên bản mới của một trò chơi vừa được “nhai đi nhai lại” và diễn giải một cách vụng về bởi cái mà thực tế là một cỗ máy tính toán xác suất đắt tiền.
À, và, tất nhiên, vấn đề vẫn là việc cố gắng để Muse AI đảm nhận việc mang các trò chơi cũ lên phần cứng hiện đại sẽ tốn kém hơn nhiều so với việc chỉ trả tiền cho một vài nhà phát triển để port và giả lập một trò chơi cũ lên các hệ máy console hiện đại.
Nhà Phát Triển Game Đã Nắm Bắt Được Tiềm Năng Của AI, Nhưng Không Phải Ở Khía Cạnh Sáng Tạo
AI đang được sử dụng ở đâu trong ngành game?
Một khía cạnh khác của vấn đề này là các nhà phát triển game thực sự phải sử dụng Muse AI để nó trở thành công cụ thành công mà Microsoft mong muốn. Dù sao thì Microsoft cũng đã đổ hàng tỷ đô la vào việc phát triển các công cụ AI tạo sinh, bao gồm cả Muse. Chắc chắn phải có nơi nào đó mà nó có thể được sử dụng để giúp công ty kiếm tiền, phải không? Nơi nào đó mà nó thực sự có thể tạo ra hiệu quả trong các quy trình, chứ không phải làm chậm mọi thứ?
Có thể có, nhưng các nhà phát triển game dường như không thấy nó hữu ích trong các bộ phận sáng tạo. Trong khảo sát Tình hình Ngành Game năm 2025 của GDC, họ phát hiện ra rằng 51% các nhà phát triển báo cáo sử dụng các công cụ AI tạo sinh thực chất là các nhà phát triển kinh doanh và tài chính. 41% khác là các lãnh đạo sản xuất và đội ngũ, và 39% là các nhà phát triển cộng đồng, marketing và PR. Về cơ bản, những nơi mà các công cụ AI tạo sinh được sử dụng nhiều nhất trông giống như Michael trong GTA V ở bức ảnh dưới đây, dành nhiều thời gian hơn cho điện thoại hoặc các cuộc họp hơn là trước một bảng vẽ.
Michael trong Grand Theft Auto V đang bận rộn với điện thoại, minh họa cách AI được sử dụng trong các bộ phận kinh doanh và quản lý thay vì sáng tạo game.
Vậy thì, Muse AI thực sự được cho là giúp đỡ ai? Ít nhất là hiện tại, nó chỉ dành cho những người chọn sử dụng nó, vì Microsoft tuyên bố rằng quyết định sử dụng AI tạo sinh sẽ phụ thuộc vào “các nhà lãnh đạo sáng tạo” trong Xbox. Tuy nhiên, ai có thể đảm bảo rằng những nhà lãnh đạo sáng tạo đó sẽ tiếp tục sử dụng nó?
Muse AI nghe như một lời nói dối đắt tiền
Muse AI của Microsoft nghe không khác gì một lời nói dối đắt tiền được kể ra để cố gắng quảng bá các công cụ AI tạo sinh như là hữu ích cho người chơi, các nhà làm game và quan trọng nhất, đối với mục đích của Microsoft, là các cổ đông.
Tuy nhiên, tôi không tin vào điều đó, vì tất cả những lý do tôi đã nêu, mà còn vì tôi tin rằng người chơi muốn chơi những trò chơi được tạo ra bởi những người muốn làm game cho người khác chơi và thưởng thức. Vậy bạn nghĩ sao về tương lai của AI trong phát triển game? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới!
