Laptop đã trở thành người bạn đồng hành không thể thiếu trong công việc, học tập hay giải trí của chúng ta. Giống như bất kỳ thiết bị công nghệ đáng tin cậy nào, chúng cần được quan tâm và chăm sóc để duy trì hiệu suất tối ưu. Tuy nhiên, việc bỏ qua các nhiệm vụ bảo dưỡng cơ bản có thể biến một cỗ máy hoạt động trơn tru thành một thiết bị ì ạch, hỗn loạn. Đây là cách những sai sót trong quá trình sử dụng đã đẩy chiếc laptop của tôi vào tình trạng “hỗn loạn”, và làm thế nào để bạn có thể tránh lặp lại những lỗi tương tự. Bài viết này sẽ chia sẻ những kinh nghiệm thực tế giúp kéo dài tuổi thọ laptop và đảm bảo trải nghiệm sử dụng tốt nhất.
1. Để Quá Nhiều Phần Mềm Không Cần Thiết Tích Tụ
Lời hứa “mai sẽ gỡ” không bao giờ thành hiện thực
Với vai trò là một người thường xuyên thử nghiệm các ứng dụng mới, tôi có thói quen cài đặt rất nhiều phần mềm. Một số trong đó thực sự hữu ích và xứng đáng có một vị trí trong quy trình làm việc của tôi, nhưng phần lớn thì nên được gỡ bỏ ngay lập tức. “Nên được gỡ bỏ ngay lập tức” là câu cửa miệng mà tôi luôn tự nhủ, bởi tôi luôn trì hoãn bước quan trọng này vô thời hạn, hoặc cho đến khi phân vùng hệ thống của tôi bị lấp đầy bởi những “rác thải số” đó.
Vấn đề không chỉ nằm ở dung lượng lưu trữ. Một số ứng dụng này còn chạy ngầm hoặc tự động khởi động cùng hệ thống, từ đó tiêu tốn tài nguyên quý giá của máy. Đừng mắc phải sai lầm như tôi! Hãy kiểm tra danh sách các ứng dụng đã cài đặt hàng tuần (hoặc hàng ngày nếu có thể) và gỡ bỏ bất kỳ phần mềm nào không còn sử dụng. Trong quá trình này, bạn cũng nên chạy công cụ Disk Cleanup để loại bỏ các tệp tạm thời, lịch sử duyệt web và các tệp rác khác khỏi ổ đĩa của bạn. Riêng việc xóa các tệp hệ thống tạm thời đã giúp tôi lấy lại 23GB dung lượng trống, tất cả chỉ vì tôi đã bỏ qua bước quan trọng này quá lâu.
2. Phớt Lờ Danh Sách Ứng Dụng Khởi Động Cùng Windows
Quá nhiều ứng dụng tự động khởi chạy
Như tôi đã đề cập ở trên, tôi cài đặt rất nhiều ứng dụng thường xuyên. Ngay cả khi tôi chỉ giữ lại những ứng dụng thực sự cần và sử dụng, điều đó không có nghĩa là chúng cần phải khởi động ngay sau khi Windows bật máy. Tôi biết mình nên kiểm tra danh sách khởi động này thường xuyên, nhưng tôi cứ trì hoãn mãi, và khi khởi động lại laptop, tôi phải đợi vài phút mới có thể bắt đầu làm việc.
Nếu bạn sở hữu một cấu hình máy mạnh mẽ với nhiều RAM hoặc không cài đặt quá nhiều ứng dụng, có lẽ bạn sẽ không cần phải kiểm tra danh sách này quá thường xuyên. Tuy nhiên, nếu bạn giống tôi, hãy truy cập vào Settings -> Apps -> Startup và tắt các ứng dụng mà bạn không cần chạy ngay khi máy khởi động. Việc này sẽ giúp laptop của bạn khởi động nhanh hơn và hoạt động mượt mà hơn ngay từ đầu.
Tắt ứng dụng khởi động cùng Windows 11 để tăng tốc
3. Để Bụi Bẩn Tích Tụ Trong Hệ Thống Làm Mát
Laptop quá nóng, quạt kêu to khó chịu
Việc bỏ qua sự tích tụ bụi bẩn trong các khe thông gió và xung quanh hệ thống tản nhiệt đã biến chiếc laptop của tôi thành một “lò nung” mini. Bụi bẩn hạn chế luồng khí, buộc các linh kiện bên trong phải hoạt động nặng hơn và tạo ra nhiều nhiệt hơn. Điều này dẫn đến tình trạng quá nhiệt liên tục, quạt phải làm việc hết công suất và kêu to, thậm chí gây ra các lần tắt máy đột ngột khi hệ thống cố gắng tự bảo vệ. Tôi chỉ bắt đầu hành động khi những chiếc quạt bị tắc bụi bắt đầu quay nhanh hơn và kêu to hơn trong nỗ lực tuyệt vọng để làm mát hệ thống.
Hãy vệ sinh các khe thông gió bên ngoài của laptop bằng bình khí nén chuyên dụng cứ sau ba đến sáu tháng. Nếu bạn tự tin, hãy mở vỏ máy để vệ sinh bên trong hoặc nhờ chuyên gia thực hiện. Chi phí chỉ vài chục nghìn đồng, nhưng một môi trường nhiệt độ ổn định sẽ giúp chiếc laptop của bạn luôn khỏe mạnh và bền bỉ hơn.
Vệ sinh mặt sau laptop để loại bỏ bụi bẩn
4. Không Sao Lưu Dữ Liệu Quan Trọng Ra Ngoài
Sao lưu không phải là tùy chọn, mà là bắt buộc
Trải nghiệm đau đớn nhất của tôi là chỉ dựa vào bộ nhớ trong của laptop mà không thực hiện sao lưu thường xuyên. Khi hệ thống bắt đầu gặp sự cố, tôi nhận ra rằng nhiều tệp tin không thể phục hồi và dữ liệu quan trọng đã bị mất vĩnh viễn – một kết cục lẽ ra có thể tránh được chỉ bằng những bản sao lưu đơn giản ra thiết bị bên ngoài.
Kể từ sự cố đáng tiếc đó, tôi luôn giữ một ổ cứng gắn ngoài ở gần để sao lưu dữ liệu thường xuyên. Nếu bạn muốn mọi thứ an toàn hơn nữa, bạn có thể áp dụng quy tắc sao lưu 3-2-1: ba bản sao dữ liệu của bạn, trên hai định dạng phương tiện khác nhau, và một bản sao được lưu trữ ở một địa điểm khác (off-site).
Bạn cũng có thể sử dụng dịch vụ sao lưu đám mây đáng tin cậy. Hãy thiết lập lịch trình để sao lưu thường xuyên và định kỳ xác minh rằng các bản sao lưu của bạn hoàn chỉnh và có thể truy cập được trong trường hợp khẩn cấp.
5. Bỏ Qua Tình Trạng Sức Khỏe Pin Laptop
Đừng để laptop cắm sạc liên tục
Tôi có thói quen để laptop cắm sạc liên tục, lầm tưởng rằng việc cấp nguồn liên tục sẽ giúp máy luôn sẵn sàng hoạt động. Theo thời gian, thói quen này đã dẫn đến dung lượng pin bị giảm sút nghiêm trọng, chiếc pin của tôi chỉ còn trụ được chưa đầy một giờ sau mỗi lần sạc đầy.
Pin Lithium-ion có số chu kỳ sạc-xả giới hạn. Việc sạc quá mức hoặc giữ pin ở mức 100% trong thời gian dài sẽ gây căng thẳng cho cấu trúc hóa học của pin. Ngày nay, một số hệ thống và bộ sạc cho phép thiết lập ngưỡng sạc pin. Điều đó có nghĩa là chúng sẽ không cho phép sạc lên đến 100% và sẽ chỉ bắt đầu sạc lại khi pin đạt đến mức tối thiểu mà bạn đã cài đặt. Điều này giống như việc ngắt kết nối vật lý nguồn điện.
Nếu laptop hoặc bộ sạc của bạn không được trang bị công nghệ này, hãy luân phiên sử dụng pin và cắm sạc để duy trì chu kỳ sạc cân bằng. Bạn cũng có thể sử dụng một công cụ quản lý pin để theo dõi sự giảm sút nhỏ về sức khỏe pin.
Những phương pháp này có thể tăng tuổi thọ laptop của bạn
Việc bỏ bê năm nhiệm vụ bảo dưỡng quan trọng này đã biến chiếc laptop của tôi thành một cỗ máy thất thường, kém hiệu quả và quá tải. Mỗi chi tiết bị bỏ qua, từ việc cập nhật phần mềm định kỳ đến vệ sinh vật lý, đều góp phần vào một loạt các vấn đề về hiệu suất và rủi ro bảo mật tiềm ẩn.
Nếu bạn mong muốn kéo dài tuổi thọ chiếc laptop của mình và giữ cho không gian làm việc số của mình luôn ngăn nắp và an toàn, hãy bắt đầu áp dụng những thói quen bảo dưỡng này ngay từ bây giờ. Một chút nỗ lực của bạn hôm nay có thể ngăn chặn những vấn đề nghiêm trọng và tốn kém hơn trong tương lai, giúp chiếc máy tính xách tay của bạn luôn hoạt động bền bỉ và hiệu quả.
